In de doos?

Behandeling

Ook hij draagt een witte jasschort. Ziet eruit als een student. Blond haar, blauwe ogen, emotieloos gezicht. Hij is in de plaats gekomen van mijn zwangere osteopate. In het begin van de sessie werkt hij op de manier die ik gewend ben. Dan zet hij zijn harde vingers aan beide zijden van mijn strottenhoofd. En drukt. De tranen springen in mijn ogen. Ik grijp zijn polsen. Hij houdt vast en maant me rustig te blijven. Ik kronkel. Hij vraagt of ik problemen heb. Emotionele problemen. Ik antwoord ontkennend. Zeg dat het juist goed met me gaat. Hij zegt dat ik wel problemen heb. Ik zeg van niet. Hij zegt van wel. Ik zeg oké, als jij het wil. Hij zegt dat hij me op deze manier niet kan behandelen. Dat ik niet meer terug hoef te komen als ik mijn problemen niet onder ogen wil zien.

Gekraakt

De chiropractor ziet eruit als een slager. Een beer van een kerel met een witte jasschort. Hij legt me tussen twee handdoeken op een behandeltafel. Hij meet, kneedt, trekt en kraakt. Hij geeft bevelen. Hij matst me bij het afrekenen. Als ik vertrek staan mijn heupen weer recht en is mijn ene been niet meer vijf centimeter langer dan het andere.

Scheve jurken

De volgende keer dat ik jurken fotografeer moet ik toch iets beter kijken of de camera recht staat.

Cijferlucht

Ik heb een gek soort cijferblindheid. Vooral bij het intoetsen van cijfers, op computer of rekenmachine, druk ik irritant vaak op verkeerde knoppen. Of kijk ik in een rij van cijfers een plek te hoog of te laag. Het maakt het maken van facturen een vervelend en langdurig karwei, waarbij fouten nooit uitgesloten zijn.

Ik denk stiekem dat de oorzaak ligt op de middelbare school. Nadat ik heel wat wiskundelessen had gemist vanwege ziekte kreeg ik bijles van een heel capabele, maar abominabel uit zijn mond stinkende leraar. Eén op één. Met zijn ontstoken parodontitis-tandvlees zat hij naast me in de schoolbank. Hij legde, walmend naar beerput, wiskundige problemen uit, terwijl ik me concentreerde op elke ademhaling, er pijnlijk van bewust dat ik die halitose-lucht keer op keer mijn lijf in zoog. Plaats voor cijfers was er niet meer.

Voorjaar

Het was zonnig en ik had nog heel wat jurken te fotograferen. De koude wind bleek achteraf nog veel kouder dan tijdens. Met ijshanden lees ik een thriller.

Koud

Buiten schijnt de zon en ik zit rillend binnen.

Avondjurk

Mooi weer. Zon. Tijd om buiten bezig te zijn. Dus ga ik vintage jurken fotograferen. En vraag me af waarom ik nooit een avondjurk draag.

 

Goede dag

Zon, espresso, chocoladetaart, vrienden. Veel vintage kleding en koffers. Vakantieplannen. Vrolijke mensen op straat. Het ondergoed schijnt alweer door de bovenkleding heen. Een Turkse vrouw belt handsfree door haar gsm tussen hoofddoek en haar te klemmen. Het wordt zomer.

Barbaren

Ik kom binnen met mijn matrasje en fleece-deken en zoek de werktafel die ik de vorige les als podium kon gebruiken. “Je mag op de grond,” deelt de kunstleraar mee. Ik trek een witte kubus uit een hoek en begin, na overleg met de twee leerlingen van de avond, met korte poses. Er wordt weer thee en koffie rondgebracht. Te vroeg. In de pauze drink ik lauw water. Niemand praat met me. Ik hang wat op de kubus.

De kunstleraar komt naar me toe en zegt dat hij me wil fotograferen voor een beeld dat hij wil maken. Dat hij dan ook mee zal betalen. Ik moet, nog steeds in mijn pauze, naakt voor een spiegel gaan staan en een houten nep-pistool onder mijn kin houden. Alsof ik me door mijn hoofd wil schieten. Ik doe wat me gevraagd wordt. Ik zeg niet dat hij me heeft ingehuurd en hij me sowieso moet betalen. Ik zeg niet dat de kostenverdeling die hij met zijn leerlingen afgesproken heeft niets met mij te maken heeft.

Na de pauze neem ik een liggende positie in. Niemand schenkt aandacht aan me. De kunstleraar ziet me toevallig en zegt “Ik zie dat jullie weer kunnen beginnen.”

Een hip geklede jongen met bakkebaarden gaat op een kruk staan en vraagt of zijn kompaan hem rond wil draaien terwijl hij met zijn fotocamera een videofilmpje maakt. Ik zie hem met zijn camera. Dus hij en zijn camera zien mij. Ik zeg niet dat ongevraagd een naaktmodel filmen niet respectvol is.

De vrouw die vorige week stukjes plastic zak met een strijkijzer aan elkaar streek doet dat ook deze week. Ze heeft al een hele verzameling plastic lappendekens.

Een andere vrouw houdt zich, na het werken aan haar mannetje-onder-een-doek-op-een-blok, bezig met het fotograferen van medeleerlingen met haar telefoon. Ze komt naar me toegelopen en laat een foto zien met een leerling die aan een schilderij van mij werkt. Ik zeg niet dat ze me met rust dient te laten tijdens het poseren.

Een meisje krijgt van de kunstleraar een bezem in de hand geduwd en gaat vegen. Ook tussen de ezels. De twee vrouwen die me schilderen staan te kletsen. Ik vraag of ze klaar zijn. Ze kijken verrast mijn kant op. “Oh ja, ja we zijn klaar hoor.”

Ik zeg niet dat ze een stelletje barbaren zijn.

Kort geluk

Ze lag met haar vriend te doezelen op een alpenweide. Ze waren volmaakt gelukkig. Haar oog viel op de madeliefjes die overal tussen het gras groeiden. Ze plukte er twee en stak ze in een opwelling in de neusgaten van haar vriend. Hij schrok, snoof en snorkte de madeliefjes naar binnen. Een madeliefje kwam vast te zitten in zijn neusholte. Hij heeft het haar nooit vergeven.

Boel

Bij de Koerdische groenteman. De pompoen, meiknollen, gember en zoete aardappel al in de plastic zak, de courgetten nog op de weegschaal. Er komt een man de winkel binnen hollen. “Call the police! They have knives!” Een vrouw in zijn kielzog zegt dat we echt moeten bellen. “’t Is boel. Ze staan daar met messen.” De meneer van de winkel gaat buiten kijken. Ik zie door het raam wat mannen opgewonden op en neer lopen. Even later komt een andere meneer mijn courgetten wegen en afrekenen. De vrouw houdt vol dat er gebeld moet worden. Zuchtend pakt de meneer zijn gsm. Door het raam zie ik vier mannen tegen een auto trappen. De auto rijdt weg. “Ze zijn weg,” zeg ik. De meneer van de winkel stopt zijn telefoon weer in zijn zak en geeft me mijn wisselgeld.

Omweg

Op weg naar Gent, in Waterlandkerkje, kom ik mijn vriendin tegen, wandelend met haar kleinkind. Puur toeval. Ik bewonder de baby, we maken een praatje en spreken af om eind van de week samen te ontbijten in Gent en daarna op vintage-tocht te gaan. Blij stap ik weer mijn auto in.

Ter hoogte van Watervliet besef ik dat ik nooit deze route rijd om naar modeltekenen te gaan. Als ik alles zoals altijd zou hebben gedaan en over Sint Laureins zou zijn gereden, zou ik M niet eens zijn tegengekomen. Iets heeft me over Waterlandkerkje gestuurd. Die gedachte maakt me nog blijer.

 

Sombrero

Voor gezelligheid was niet veel nodig in de jaren 70.

stRINGs video teaser

Om erg blij van te worden.

Dixischaduw

Ziehier, een beeld dat perfect bij de dag past.

Schijt… Er klopt iets niet. Schaduw. Maar ook zon. Ergens dan toch. Modder. Werk in uitvoering.

Spoorschaduw

Oude angsten

Met in elke hand een zware tas struikelen over een te laag ingeschatte trottoirband, op je mond vallen en een rits tanden verliezen.

Op de roltrap staan, misstappen en je achillespees aan flarden laten rijten door de metalen tanden van een roltraptrede.

Door een hond in de kuit gebeten worden en hem niet meer van je kuit af kunnen krijgen.

Schaatsen, vallen, jezelf met de handen opvangen net op het moment dat er een hardschaatser op vlijmscherpe noren langskomt die je vingers eraf schaatst.

Met een scherpe schaar een tepel verliezen, net als Bethany in American Psycho van Brett Easton Ellis.

Nieuwe groep

Onder mijn arm een blauw vintage matrasje waar ik als kind op geslapen heb en een fleece-deken. Ik stap het lokaal binnen waar ik die avond model ga zitten. Van de twintig mensen blijken er maar drie te gaan modeltekenen. Ik installeer me op de aangewezen plek, bovenop een werkbank. Ik word verhuisd omdat iemand een plaatsje aan de muur nodig heeft om te niet-modelschilderen. We beginnen. Er wordt voluit gekletst. De man aan de muur zingt en fluit. Regelmatig stapt hij achteruit om zijn werk te bewonderen en komt vlak naast me staan. Ik zie alleen zijn rug en kale kruin. Hij negeert me zorgvuldig.

Iemand komt vragen wat ik wil drinken. En vraagt de modelschilders wat ze willen drinken. En maakt een praatje. Ik krijg heet water met een theezakje ernaast. Ik kan het plastic bekertje niet aannemen dus wordt het op de grond gezet. Ook de modelschilders worden met veel omhaal bediend. Tegen de tijd dat ik pauze heb is het water lauw.

De docent vraagt de aandacht. Hij vertelt dat één van de cursisten gestopt is. En dat ze een klacht tegen hem heeft ingediend wegens seksuele intimidatie.

We werken verder. Er wordt van de ene naar de andere kant van het lokaal geschreeuwd. Een vrouw zegt dat de vader van het klachtenmeisje zelf wel met zijn poten aan haar zal hebben gezeten. Een andere vrouw vertelt over haar drukke weekend. Ze strijkt met een hete bout stukjes van plastic zakken aan elkaar. Iemand trekt een fles witte wijn open en deelt hem rond in plastic bekertjes.

Na twee uur pak ik mijn matras en fleece-deken weer onder de arm en vertrek.

Strandschaduw

Weer even wennen

Mijn iMac is op reis geweest. Ik zet me op de oranje stoel achter het lichtblauwe bureau en drukt op de aan/uit-knop. Een harde pèèèèèp schelt door mijn huis. Ik kijk verstard naar het zwarte beeldscherm. De diskdrive begint geluiden te maken alsof hij zich herhaaldelijk verslikt. Ik ga zweten. Het beeld wordt wit. Een Apple-logo verschijnt. Met een tijdbalkje eronder dat tergend langzaam donker wordt. Ik dwing het balkje met mijn gedachten vooruit. Het balkje is vol. Het beeldscherm wordt zwart. En blijft zwart. Ik hoor – godzijdank – de Apple tune. Zie mijn bureaublad. Eerst klein, dan flipt het naar normaal formaat. Een muziekje dat ik niet aan heb gezet begint te spelen. Ik kan niet vinden waar het vandaan komt. Maar de iMac doet het.

Waakhond

Mug

Ik zit in bed. Kussen in mijn rug. Dekbed over buik en benen. Laptop met film over Truman Capote op schoot. Ik zie een mug. Ik reik naar mijn elektrische muggendoder in de vorm van een tennisracket. De mug vliegt naar me toe. Ik houd het racket op. De mug vliegt ertegenaan. Ik druk op de electrocuteerknop. De mug is dood zonder dat ik op heb hoeven staan.

Gravelschaduw

Muurschaduw

Retrobeurs

Ik liep flink door, van het parkeerterrein naar de “ingang van de hallen”, zoals het bord met pijl aangaf. Thuis had ik tegen beter weten in een flinke bak koffie gedronken waar ik halverwege de rit naar Gent al last van had gekregen. Via een tunnel kwam ik, te midden van een stroom medebeursbezoekers, terecht in een leeg gebouw waar de deur van de toiletten op slot zat. Door een andere deur werden we het gebouw weer uitgeloodst en kwamen na een flinke wandeling bij de ingang van de sjacherbeurs, waar een enorme rij voor de deur stond. Aansluiten in die rij en op mijn beurt wachten tot ik naar binnen en dus naar de wc mocht was geen optie. Even doorlopen gaf uitzicht op de retrobeurs, met drie loketten, en waar de rijen te overzien waren. Eenmaal binnen wees een beer van een meneer me de weg naar de al flink gebruikte toiletten.

De enorme hal was afgezet in kleinere stukjes waar de verschillende Vlaamse kringwinkels hun opgespaarde retro-waren verkochten. Ik liep een met dranghekken afgezet gebied in en wilde me het liefst zo snel mogelijk weer uit de voeten maken. Razend druk was het. Ik denk niet dat ik ooit zoveel hippe twintigers bij elkaar heb gezien. Op de een of andere manier had ik verwacht dat alle retro-spulletjes alleen voor mij uitgestald zouden liggen, maar nu bleek dat het dringen was om bij een rek kleding of een stapel tassen terecht te komen. Daarbij werd je, volgens het beproefde Ikea-model, door middel van een verplicht traject langs alle te verkopen waren geleid en was het lastig laveren tussen de servies-geïnteresseerden en lampen-liefhebbers die de smalle gangpaden verstopten.

Ik heb moeite met mensenmassa’s en heb waarschijnlijk enorm veel gemist. Ik zag meisjes mooie jurken passen, zag mannen weglopen met trendy seventies meubelen die ik ook wel wilde hebben, kwam een stel vrienden tegen die net zo verdwaasd keken als ik, ben aan bijna alles voorbij gelopen omdat er teveel mensen omheen stonden en stond toch na anderhalf uur met twee goed gevulde zakken in mijn handen en flinke pijn in mijn onderrug weer buiten.

Ik had het idee dat ik in de mêlee min of meer lukraak wat dingen uit rekken had getrokken, maar toen ik thuis kwam bleek dat reuze mee te vallen. Mijn beste vangst is een prachtig getailleerde lange leren jas uit de seventies. Bijna had ik hem laten hangen omdat ik hem te duur vond en stond al klaar met een minder mooie en minder goed passende jas die nog niet de helft kostte, maar besefte tijdig dat zo’n actie weinig bevrediging tot gevolg kon hebben. Ik heb hem dus, die fantastische jas, en ik heb nog veel meer waar ik blij mee ben of anderen blij mee kan maken. Ik kan me blind gaan staren op wat ik allemaal gemist heb, maar eigenlijk ben ik heel content. In de auto hier naartoe heb ik lekker hard gebruld om me af te reageren en ben daarna uit volle borst gaan zingen.

Als een kind

Vandaag is het retro-beurs in de Expo van Gent. En alsof dat niet genoeg is is er ook nog eens sjacher-beurs op dezelfde locatie. Als een kind zo blij ben ik. En was veel te vroeg wakker. Nog even en ik mag.

Model

De kunstschilders vinden mijn gele vintagejurkje interessanter dan naakt. Een schilder vraagt of mijn laarzen uit mogen. Een andere schilder meldt dat hij geen geel bij zich heeft. De geel-loze schilder prepareert met een grote kwast en baksteenkleurige verf panelen om later te kunnen beschilderen. Boven de gele kelim van de schilder die geen laarzen blieft. Een grote klodder verft valt op de kelim. De schilder pakt een doek, bukt zich, en wrijft de klodder uit tot drie maal het oorspronkelijke formaat. Als hij recht komt kijkt hij me in de ogen en bedekt de vlek met zijn voet.

Tegenzin

Ik moet een trapeze maken. Over een week moet hij klaar zijn. Als ik ergens een hekel aan heb is het trapezes maken. Ik hik er al vijf weken tegenaan. Vandaag moest het ervan komen, moest er in ieder geval een begin gemaakt worden. Ik heb de materialen bij elkaar gezocht en ben er vanmiddag aan gaan zitten. Met zoveel tegenzin dat ik er misselijk van werd. Intussen ben ik klaar met het deel dat voor vandaag op het programma stond en voel me nog steeds niet lekker.

Extra energie

Ik heb al eens verteld over mijn onzekerheid als kunstenaar. Ik ken mezelf en dus ook al mijn minder kunstige kanten. Ik ken collega luchtacrobaten en weet dat ik niet ben zoals zij.

Laatst hadden we een bespreking met een potentieel grote klant. In zijn artiestenbestand zitten de werkelijke topacts. Hij wil ons gaan verkopen in de zakelijke markt. Fantastisch. En eng. Nu kan ik natuurlijk in die enge kant gaan duiken en me daardoor laten ontmoedigen. Ik kan meteen twintig denkbeeldige beren op mijn pad toveren en daar heel hard voor wegrennen. Of ik kan, zoals ik vanmorgen deed een schepje bovenop de MasTango-training doen zodat ik een beetje boven mezelf uitstijg. Opeens kon ik meer dan gedacht en geeft zo’n ontmoeting welkome extra energie en motivatie.

Fotografie: Jolanda Haven

Vieze vingers

In het Blaricumse hotel waar we een bespreking hadden gebruikte ik vanwege hoge nood het herentoilet dat penetrant naar urine stonk. In de Roosendaalse kringloopwinkel was het ijskoud en leek alles bedekt met een plakkerig laagje ranzigheid. Bij de Terneuzense turk was de crisis zichtbaar. De pizza- en kebab afdeling was gestript, de schappen van de winkel waren maar half gevuld en de groenten waren oud. Ik pakte een mierikswortel en mijn wijsvinger zonk weg in de rotte achterkant.

In mijn auto, op de parkeerplaats van het gebouw waar ik die avond moet werken, haal ik een pakje droge crackers uit het handschoenenkastje en eet ze zonder mijn handen gewassen te hebben op.

 

Oud

“Hoe lang kun je dit werk nog doen? Want ja, je bent toch ook de jongste niet meer.”

’t Is waar, ik ben de jongste niet meer. Er komt grijs in mijn haar. Er verschijnen lijnen in mijn gezicht. Toch doe ik het werk nog. En wil het nog heel lang blijven doen. Wel merk ik dat die steeds maar weer terugkerende opmerking z’n effect heeft. Bij het opwarmen maak ik me zorgen over aanhoudende pijn in mijn linker heup. Niets ergs, maar zou het misschien beginnende artrose kunnen zijn? Mijn ogen gaan achteruit en ik vraag me af wat voor effect dat kan hebben op mijn werk. Weinig, zolang ik niet blind word. Als ik ’s ochtends op mijn rechter zij lig hoor ik minder vogeltjes vanwege aftakelend gehoor in mijn linker oor. Ook al geen ramp. Maar mijn kracht, bedacht ik opeens, is die nog wel op peil? Ik klim naar de materialenkist, pluk er een oefentrapeze uit, hang hem naast mijn Chinese mast en kijk op het eind van de opwarming hoeveel keer ik me nog vanuit uithangen op kan trekken. Vijf keer. Met gemak. Ik stel het oud worden nog maar even uit.

Fotografie: Louis Haagman

Kijk uit

Niets is makkelijk. Geraffineerde suiker eten is bewezen ongezond, maar die suiker helemaal uit je dieet verbannen is bijna onmogelijk. Vlees eten is onnodig en soms ronduit ongezond. Maar als je verder leest is koemelk en koeienkaas ook niet best. Voor soja worden regenwouden gekapt. Voor de visconsumptie worden zeeën leeggevist en de bodems van diezelfde zeeën kaal geschraapt. Dolfijnen worden gedood bij tonijnvangst, tilapia bevat gif uit de Mekong-delta en kweekzalm zit vol huidziektes. Voor echt gezond eten lijkt de macrobiotische keuken interessant, maar daar mag de nachtschade-familie niet gegeten worden. En die vind ik nu juist zo lekker. Zeewier is gezond en ook nog eens lekker, maar de zee rond Japan wordt nog steeds radioactiever.

Zelf groenten kweken leek me ook wel wat. Maar nu ben ik erachter gekomen dat je het best “Heirloom Organic Seeds” of iets navenants kunt planten omdat veel nieuwe planten onvruchtbaar zijn gemaakt of anderszins gemanipuleerd.

Ik moet mijn best doen om er niet moedeloos van te worden.

Identiteit

Toen ik eind vorig jaar het gemeentehuis binnen liep keek de mevrouw achter de balie van burgerzaken me angstig aan. “U komt toch niet voor een identiteitskaart hoop ik?” vroeg ze, “want daar hebben we een tijdelijke stop op moeten zetten vanwege het enorme aantal aanvragen nu hij gratis is.” Ik kon haar geruststellen. Ik kwam slechts mijn rijbewijs verlengen.

Vandaag keek de mevrouw achter de balie ontspannen. Ze glimlachte zelfs toen ik om een identiteitskaart vroeg en haar mijn dikke paspoort gaf dat niet in mijn portemonnee past. Ze nam vier elektronische vingerafdrukken, liet me mijn handtekening zetten, plakte mijn pasfoto op een kaartje, toetste nog iets in op de computer en overhandigde me een afhaalbon. “Dat is dan veertig euro en vijf cent,” zei ze. “Maar de identiteitskaart was toch gratis?” reageerde ik verschrikt. “Dat hebben ze na 3 weken al teruggedraaid,” antwoordde ze. “Het kostte de staat teveel geld. Eigenlijk is het maar een paar dagen zo geweest dat je die aanvraag kon doen. De rem is er meteen op gegaan.” “Oh,” zei ik, “maar dan ligt de zaak anders. Dan hou ik het wel bij mijn onhandige paspoort.” “Dat kan niet meer,” was het antwoord. “De aanvraag is in behandeling en kan niet worden teruggedraaid. Veertig euro en vijf cent alstublieft.”

Fotografie: Louis Haagman