Met Liefs

In een Chiro-lokaal.

In mijn kamer

Stond opeens een vreemde man.

Met Liefs

Ik vraag of de klas weet welke twee functies borsten bij een vrouw hebben. Een meisje zegt dat borsten zijn om melk aan babies te geven. Verder heeft ze geen idee. Een jongen steekt enthousiast zijn vinger op: “Mevrouw, is het niet gelijk bij een kameel? Voor niet om te rollen?”

Vraag

Op een vraag vanuit de klas of een van de leerlingen al wel eens voorspel heeft gehad zegt een jongen: “Met iemand anders?”

Overwin

Je angst voor water.

 

Winterzon

Vrieskou, zon en discussieonderwerpen. De Brugse leerlingen kozen voor een extra lange wandeling in het Tillegembos.

Dilemma

Ik leg de leerlingen een dilemma voor:

Stel. Jij zit op een eiland in de Stille Zuidzee. Je geliefde bevindt zich een eiland verderop. Jullie kunnen alleen terug bij elkaar komen als er een offer gebracht wordt. Door je geliefde, wel te verstaan. Hij of zij moet ofwel seks hebben met iemand voor een nacht (geen verkrachting, maar relatief aangename seks) ofwel worden er twee vingers van zijn of haar rechter hand afgehakt. Jij moet beslissen welke van de twee het wordt.

De meeste leerlingen offerden twee vingers van hun geliefde op.

Masturberen

Ik vraag de vijftienjarigen of ze masturberen normaal vinden. De helft van de meisjes in de klas weet niet wat het is. Als ik het uitleg staren ze me vol ongeloof aan. Een blond meisje dat makkelijk praat verkondigt dat zij nooit van haar leven zal gaan masturberen.

Ik pak twee prenten en leg ze op de grond. Aan de hand daarvan leg ik uit hoe vrouwen masturberen. “Teveel informatie!” gilt het blonde meisje. “Dit krijg ik nooit meer van mijn netvlies.”

Toch is er ook interesse. Een wat volwassener ogend meisje laat zich door een vriendin nogmaals uitleggen hoe masturberen in zijn werk gaat. Na de uitleg trekt ze haar neus op en zegt: “Maar als je dat gedaan hebt kun je toch nooit meer iemand een hand geven?”

Zorgen

De klastitularis maakt zich zorgen. Een jongen en een meisje hebben gekust. Het meisje was echt verliefd. De jongen versierde haar echter alleen vanwege een weddenschap met zes van zijn klasgenoten. Hij won een bak bier. Het meisje was zwaar gekwetst. Binnen de kortste keren wist, via Facebook, iedereen hoe ze zich erin had laten luizen.

Ik weet wie de jongen is. Ik heb het niet over het voorval. Dat zou te pijnlijk zijn voor het meisje. Op een gegeven moment vraagt de jongen me hoe ik over vluchtelingen denk en zegt dat het toch vreselijk is. Ik antwoord dat het inderdaad vreselijk is en dat als ik in gevaar zou zijn ik het erg fijn zou vinden om ergens opgevangen te worden. “Maar ze kunnen alleen pakken, mevrouw,” zegt de jongen en maakt een graaigebaar met zijn hand. Hij vertelt me dat de vluchtelingen in Koksijde twee vrouwen hebben verkracht. “We zijn niet meer veilig,” benadrukt hij.

Thuis google ik op “Koksijde” en “verkrachting.” Ik vind een nieuwsbericht met de boodschap dat een tennisleraar verdacht wordt van een brute verkrachting. Ik lees niets over vluchtelingen.

Ook ik maak me zorgen. En niet over vluchtelingen.

Met Liefs

Ik vraag de pubers wat “naspel” is. Een van de hormoongeteisterde jongens aan mijn linkerhand hoeft niet lang te denken: “Opkuisen hé?”

Lief blond mannetje

Het kleinste jongetje uit de klas is erg stil. “Hij is autistisch,” hoor ik. “Normaal gezien zou hij nooit in deze klas zitten. Het is vanwege de nieuwe wet.” Ik zie een lief blond mannetje dat goed meedoet. Wiens blauwe ogen vragend naar me kijken. Voor wie ik stiekem een zwak heb.

Op het domein staat een prachtige klimboom. De hele klas zit erin en vormt een menselijk lint. Twee jongetjes zitten op een zijtak. Eentje durft niet goed uit de boom te komen. De andere is het kleine blonde mannetje. “Spring maar, ik vang je op,” zegt de leerkracht. Het jongetje springt – als een kikkertje – vol vertrouwen in de armen van de leerkracht.

Verloren

Het is laat als ik klaar ben met de vorming in Westmalle. Ik ben moe. Mijn schouders gaan hangen bij de gedachte dat ik nog boodschappen moet doen voor morgen in het restaurant. Ik besluit naar de Colruyt te rijden om daarna recht op huis af te kunnen koersen.

Ik rij. En rij. De Colruyt is niet waar ik hem verwacht. Ik keer terug. Weer kom ik geen Colruyt tegen. Ik geef het op en rij naar Oostburg. Waar ik hoop dat ik de Lidl nog kan vinden.

Cadeautje

Ik loop over het terrein van de Karmel. Ik ben blij. De driedaagse was een van de leukste die ik gedaan heb. De leerlingen hebben me ontroerd met hun totale overgave.

D, die op de Karmel werkt, komt op me afgelopen. In zijn hand heeft hij een kastanje. “Kun je die eten?” vraagt hij. “Dan is deze voor jou. Achter de kippenren ligt het er vol mee. Neem ze maar mee hé.”

Mooi compliment

Laatst kreeg ik een wel heel mooi briefje van een meisje dat ik een vorming had gegeven:

Esther,

Van in het begin voelde ik me op mijn gemak bij je. Jouw stem en manier van vertellen zijn zeer rustgevend. Soms herkende ik mezelf in jou. Ik heb de indruk dat je een warme vrouw bent en steeds jezelf blijft. Blijf altijd zo want dat is fantastisch.

Groetjes, M.

Rijstkorrel

De tafels in de refter zijn afgeruimd. Twee van de drie tafels zijn ook al schoongemaakt. Op de derde tafel is de vaatdoek stil komen te liggen bij de leerkrachten. Ik loop ernaartoe en haal het doekje zigzaggend over de tafel heen totdat het voor een grijzende leerkracht ligt. De leerkracht kijkt me aan en wijst naar een rijstkorrel die tien centimeter van het doekje af ligt. Zijn blik commandeert me de rijstkorrel op te rapen. Ik kijk de man in de ogen. Mijn blik vertelt hem dat hij dat zelf mag doen. Ik draai me om om mijn collega’s te helpen met het prepareren van de tafels voor de volgende maaltijd.

Lieverkoekjes

Tijdens de boswandeling vragen twee leerlingen me over diabetes. De jongen wil weten hoe je het krijgt. En wanneer je insuline moet spuiten. Het meisje luistert. Ze is veel te zwaar. Diabetes zit bij haar in de familie. Ze zegt dat ze nooit zo’n zwaar dieet als het mijne zou willen. Dat ze liever gezond is en vroeg sterft.

Een nacht op het veld

Ik lig op de zolder van de Fritzel. Als ik zou opstaan stoot ik mijn hoofd tegen het dak. Ik lig wakker. Ik vind dat ik niet mag plassen. Want dan stoor ik de drie collega’s die ook op zolder slapen. Met het kraken van planken en het openen van een piepend luik. En de twee collega’s die in bedsteden naast de trap slapen. En de collega die op de bank vlakbij het toilet slaapt.

Ik vraag me af wat er gebeurt als er brand uitbreekt. Er zijn twee heel kleine ramen op zolder. Waar ik ver vandaan lig. Ik vraag me af of de platen die tegen het dak getimmerd zijn giftige dampen af zullen geven bij brand.

Ik hoor iemand kuchen.

Tocht en natuur

We zijn in de bossen. Met twintig pubers. Het regent. De zon schijnt. Een paar meisjes klagen. Het regent. Een meisje klaagt.

Ik overpeins, samen met mijn collega, hoe we de negativiteit van de meisjes kunnen overwinnen. Ik vraag me af waar de oorzaak ligt. Waarom, een meisje in het bijzonder, alles wat gezegd of gevraagd wordt in vraag moet stellen en zich ertegen af moet zetten. Ik maak me zorgen over de positievere pubers in de groep die nu overschreeuwd worden.

Ik zie onzekerheid. Behoefte aan aandacht. Angst voor het onbekende. En angst om niet te kunnen voldoen.

Het is even droog. Er wordt gekookt. In drie groepen. We wandelen verder. Het bos is prachtig, zo met de zon op de waterdruppels die op de blaadjes van de bomen liggen. Het meisje laat muziek uit haar gsm en de meegebrachte speaker klinken. Wij denken, samen met de leerkracht, na over hoe we een goede sfeer kunnen creëren waarin plaats is voor iedereen.

Een meisje stampt een spin dood. Die ook maar gewoon woonde, hier in het bos.

Na een stuk individuele stilte-wandeling steken enkele leerlingen schuchter hun hand op als gevraagd wordt of iemand het fijn vond. Zo even alleen. Met alleen natuur om je heen. Nog een paar handen gaan omhoog.

Hyena’s

Ze zijn veertien jaar en zitten vol leven. Vooral de jongens. De meisjes zijn rustig. Een meisje is zelfs teruggetrokken te noemen. Ze praat met niemand. Ze zegt alleen iets als het moet. Ze zijn met drieëntwintig. Ze willen naar buiten.

“Nachtspel mevrouw! Nachtspel! We lichten wel bij met de gsm. Gaan we naar buiten? Ja?” Ik zeg dat we buiten een samenwerkingsopdracht kunnen doen. Als ze dat willen. Dat willen ze.

We lopen naar de vers aangelegde zwemvijver waar een speciaal voor het spelen geschikt gemaakte boomstam overheen ligt. Ik vraag ze of ze denken dat de hele klasgroep over de stam heen naar de overkant zou kunnen komen. Een jongen springt op de stam, gaat zitten en schuifelt naar de overkant. De klas reageert nauwelijks. “Dat ga ik niet doen hoor,” hoor ik. Het grootste deel van de klas rent om de vijver heen en joelt vanaf de overkant dat ze er zijn. Er wordt hard gelachen.

Een tweede jongen schuifelt naar de overkant. Hij wordt bekogeld met kastanjes. Leerlingen rennen op en neer om de vijver heen. Een meisje waagt zich aan de oversteek. Maar de helft van de klas ziet het.

Het teruggetrokken meisje heeft een lange stok in haar linkerhand. Ze loopt de stam op. Balanceert. Ze gebruikt de stok om op te steunen. Als ze twee meter gevorderd is glijdt ze uit. En valt. In het water. Een groep jongens lacht wild. Als hyena’s.

Het schooljaar begint

Het schooljaar is begonnen. Zoals ook de vormingen. Volgende week wacht me een vorming die ik vorig jaar ook gaf. Aan een groep van vijftien jongens uit het derde leerjaar met als richting sport. Vijftien jongens in trainingspakken. Vijftien jongens die niet stil wilden zitten en, als het even kon, ook niet na wilden denken. Vijftien jongens in het kleinste lokaal van het Chiro-huis.

Op de eerste avond nam ik ze mee het bos in. Ik gaf ze een opdracht en liet de verantwoordelijkheid verder aan henzelf over. De enige eis die ik had was dat ze geen afval in het bos achter mochten laten.

Ze hadden chips. Ze hadden snoep. Ze hadden drinken. Alles werd binnen de eerste tien minuten opgegeten en opgedronken. Sommigen kregen veel, anderen niets. Honderd meter zijn ze het bos in geraakt. Daarna lag de helft op de grond, zat er eentje achter een bosje en had een ander zijn hand opengehaald. Van de opdracht maakten ze zich gemakkelijk af. We hadden goed wat materiaal om over na te praten en naar terug te verwijzen.

Toch hoop ik dat het dit jaar anders gaat.

Teambuilding

We krijgen met alle begeleiders, buro en bestuur twee uur teambuilding. Gegeven door iemand van buitenaf. We vinden het leuk. En spannend. Vol verwachting zitten we in een grote cirkel. Op stoelen. En kijken naar een gezette man in een wit t-shirt en een bermuda die een powerpoint presentatie geeft. En mondharmonica-les.

We krijgen allemaal een mondharmonica. We zijn opgewonden. Als we teveel geluid maken tovert de man een zwijg-icoontje op zijn projectiescherm.

De man heeft dode ogen. En geen mimiek. Zijn les over verschillende mondharmonica’s ratelt hij af. Ik vraag me af waarom we moeten weten dat er andere soorten harmonica’s bestaan dan die in onze hand. Ik vraag me af wanneer de teambuilding start. De man maakt wrange grapjes die voorgeprogrammeerd overkomen. Zo stelt hij zich voor, zegt: “En jullie zijn?” En praat snel verder. Hij geeft een paar sneren naar Nederlanders, tovert de zwijg-icoon nog een paar keer tevoorschijn, en we zijn vertrokken.

Slechts één keer tijdens de twee uur komen we van onze stoelen af. We mogen buiten in groepjes – twintig minuten lang – oefenen op twee manieren waarop je in het vierde gaatje kunt blazen. Al snel hoor ik mensen zelf maar wat op de harmonica fiedelen. Ik ben blij als we weer naar binnen mogen.

Vanaf dat moment gaat het snel. We spelen klassikaal Broeder Jacob, Lang Zal Hij Leven en Oh Suzannah. Dat laatste wordt op de telefoon van de harmonicaman opgenomen.

Ter afsluiting mag onze directeur naar voren komen om samen met de man te improviseren. De man op gitaar en de directeur op mondharmonica. Ik ben blij dat onze directeur enthousiast blaast en vrolijkheid de ruimte instuurt. Zo is het ook niet zo schrijnend dat de harmonicaman prompt de naam van de directeur vergeet en tot drie keer toe zegt dat je op een 10-gats mondharmonica niet vals kunt spelen.

Op verzoek improviseert hijzelf op mondharmonica, op gitaar begeleid door een van onze nieuwe begeleiders.

Ik bedank de man voor de workshop. Ik realiseer me dat dat ook is wat het was. Met teambuilding had het niets te maken. Ik bedank hem niet voor de gratis demonstratie “begeleidershouding” waarvan ik veel heb geleerd.

Grensoverschrijdend

Tijdens het speelkwartier komt hij naar me toe. Een jongetje dat de relationele en seksuele vorming in het vijfde leerjaar lager onderwijs met veel interesse heeft gevolgd. Hij kijkt naar de grond terwijl hij me vertelt dat iemand bij hem al eens iets heeft gedaan wat hij niet wilde. De alarmbellen gaan rinkelen. Hard. Ik vraag hem te vertellen wat er is gebeurd. “Mijn lief heeft eens gevraagd of ik met haar in bed wilde liggen. Maar dat wil ik niet juf!” Hij kijkt me aan. Grote blauwe ogen. Een schram over zijn wang. Ik vraag hem wat hij gezegd heeft. “Ik heb het meteen uitgemaakt.”

Juf?

“Juffrouw? Mag ik iets zeggen?” vraagt het meisje uit de vijfde klas van de lagere school waar ik die middag vorming geef. “Natuurlijk mag dat,” antwoord ik. Het meisje slaat haar armen om haar vriendinnen die naast haar zitten heen en glimlacht breed. “Wij vinden u een heel lieve juf.”

Zorgen

“Mevrouw, wat gaan we doen?” “Wat gaan we doen mevrouw?” “Ik heb geen zin.” “Ik wil slapen.” “Slapen!” “Komt u uit Holland?” “Komen uw ouders ook uit Holland?” “Ik moet morgen geopereerd worden aan een tumor onder mijn schouderblad. Ik weet niet of ik het ga overleven.” De twaalfjarige trilt. “Wanneer is het gedaan?” “Zwijgt nu toch!” “Mevrouw kunnen we het ook over ziekte en zelfmoord hebben?”

Ik maak me ernstig zorgen.

Sporen

Tijdens de vormingen vertellen de leerlingen vaak dat ze een verschil willen maken in de wereld. Ze willen hun sporen achterlaten. Herinnerd worden.

Ik denk erover na. Van mij hoeven mensen zich me niet te herinneren. Zeker niet mensen die ik niet persoonlijk ken. De dingen die ik doe doe ik voor mezelf en voor de mensen die ik graag zie. Wellicht is het omdat ik geen kinderen heb dat wat er na mij komt, en zeker wat er na mij gedacht wordt, mij niet veel interesseert. De gedachte dat vreemden na mijn dood met me bezig zouden zijn is zelfs licht oncomfortabel.

Paringsdans

De derdejaars leerlingen Grieks-Latijn zijn serieus. En druk. En opgewonden. Ze werken aan een 10-stappenplan dat toewerkt naar de eerste keer seks. Ofwel neuken. De leerlingen vinden “neuken” een fijn woord. Al durven ze het nog niet zonder schroom in de mond te nemen.

“Op plaats zes de paringsdans, mevrouw,” leest een blonde jongen met bril voor. “Nee gast, niet lezen dat,” sist zijn buurman. “Jawel, dat hebben we toch geschreven?” zegt de blonde jongen. “Op plaats zes de paringsdans.” De klas giert van het lachen. Een matuurdere jongen maakt paradijsvogelachtige dansbewegingen. De klas lacht nog harder. De blonde jongen staart naar het 10-stappenplan op zijn blad. “Hij bedoelt slowen, mevrouw,” zegt zijn buurman.

Schaamlippen

We doen een quiz. Ik vraag de leerlingen welke twee soorten schaamlippen er zijn. Er wordt druk overlegd. Ik hoor de ene leerling tegen de andere zeggen dat hij het antwoord denkt te weten. “Wat is het dan? Zeg het dan!” De eerste jongen twijfelt. “Ik ben niet zeker,” zegt hij, “maar het is toch de linker en de rechter?”

Efteling

Een collega komt me vertellen dat de meisjes uit zijn groep mijn kleren mooi vinden. Ik ben verbaasd. En gevleid. “Maar,” zegt hij, “daarna vroegen ze of je uit de Efteling kwam.”

Schelden

Ik scheld op Bernard. Bernard is mijn tomtom. Hij kan er niets aan doen dat de Vlaamse overheid op de dag van de treinstaking besluit om 15 kilometer expresweg af te zetten en het verkeer over de vluchtstrook te loodsen. Bernard kan er ook niets aan doen dat in Wachtebeke de doorgaande route naar Lokeren afgezet is. Het is niet zijn schuld dat zelfs de route naar Moerbeke versperd is. Wat ik hem kwalijk neem is dat hij zegt dat er geen andere wegen zijn om in Lokeren te komen. Dat hij me op zijn tomtom-manier vertelt dat ik naar de hel kan lopen.

Te laat kom ik aan in Lokeren. Het is markt. De school waar ik moet zijn is onbereikbaar. Net als de gratis parkeerplaatsen waar collega V me over vertelde. Ik parkeer mijn auto naast een parkeerautomaat. En zie dat ik hier, als ik betaal, maximaal twee uur mag staan. Behalve als ik een geldige invaliditeitsverklaring zou hebben. Ik pak de invalidenkaart van mijn overleden vader uit het dashboardkastje en leg hem achter de voorruit. Ik ren naar de school.

Schaamhaar

Schaamhaar is taboe. De leerlingen vinden het vies. Scheren is een must. Een zeventienjarige jongen verkondigt dat hij seks zou weigeren als zijn vriendinnetje schaamhaar zou blijken te hebben.

Ik vertel over de jaren zeventig. Toen niemand zijn of haar schaamhaar schoor. “Oerwoud! Oerwoud!!” loeien de leerlingen.

Ik denk aan de foto op Instagram van een vrouw met een slipje waar wat schaamhaar over de rand heen krulde. De foto werd verwijderd. De vrouw werd bedolven onder scheldmail. En natuurlijk namen een paar mensen het voor haar op.

Ik kijk naar mijn slipje. Naar mijn schaamhaar dat over de rand heen krult. Gisteren moest ik model zitten. Naakt.

Geld

Hij valt meteen op in de klas Latijn. Zijn haar is keurig gecoiffeerd met zijscheiding. Hij draagt een duur uitziend wit overhemd, gecombineerd met een antracietkleurige pantalon. Aan zijn voeten prijken lederen kwaliteitsschoenen.

Hij vertelt dat hij later extreem rijk wil worden. Hij wil wonen in een villa met een Ferrari voor de deur. Zijn toekomstige vrouw moet vooral stijlvol zijn. En zijn streven is om op zijn achttiende al een bankrekening te hebben om U tegen te zeggen.

Ik rijd op de Expresweg. Ik word ingehaald door een zwarte BMW. Zowel aan de passagierskant als aan de bestuurderskant van de wagen zie ik lichtblauw met wit gestreepte overhemden hangen. De bestuurder zelf kan ik niet goed zien, maar mijn hersenen vormen meteen een beeld van hem.

Ik denk aan hoe het zou zijn om een relatie met zo iemand te hebben. Een vroegere vriendin van me viel op dit soort mannen. Dus het moet kunnen. Ik kan me bijna niet voorstellen dat de BMW-man ooit uit zijn dure kleren stapt en een echt mens zal blijken te zijn.

Ebony

“Ebony, mevrouw, dat is een porno-genre.” Ik knik en reken het woord goed. “Het is seks met negers,” voegt een vijftienjarige toe. “Weten jullie ook wat het woord ‘ebony’ eigenlijk betekent?” vraag ik. “Ja hoor mevrouw. Negers.”

Tegenprestatie

Om de leerlingen te motiveren zich in te zetten bij de Een Tegen Allen verzinnen wij, de begeleiders, een tegenprestatie. Meestal liegen we en zeggen we dat wij na de vorming de lokalen zullen dweilen. We hoeven helemaal niet te dweilen. Vegen wel. En opruimen. En papier en vuilnis gescheiden wegbrengen.

We voelen ons niet goed bij het liegen. Dus zegt een collega, geheel spontaan, dat we met z’n drieën tijdens de laatste gezamenlijke lunch een liedje zullen zingen. Ik geloof niet wat ik hoor. Zingen. Met drie begeleiders. Voor tachtig leerlingen en leerkrachten.

De muzikale collega schrijft de tekst. Op het wijsje van een mij onbekend kinderliedje. De spontane collega heeft alweer een goed idee: “Als wij nou zingen, Esther, dan kun jij dansen.”

Seks kun je leren

De vraag op het kaartje luidt: “Kan iedereen seks hebben of moet je het leren?” De kleinste jongen van de klas veertien- en vijftienjarigen zegt dat je het moet leren. Kleine kinderen, bijvoorbeeld, kunnen het nog niet. “En als je ouder bent,” vraag ik, “kan dan iedereen even goede seks hebben?” De jongen schudt zijn hoofd en kijkt naar de grond. “Wat zou er belangrijk kunnen zijn voor het hebben van goede seks?” Hij kijkt me vragend aan. “Een cursus mevrouw?”

Lente

Als het mooi weer wordt. Je zonder jas naar buiten kunt. Je een toffe klasgroep hebt. En je op een prachtig domein verblijft. Wat is er dan fijner dan met z’n allen een boom in te klimmen?

Beloning

We praten over vormingen. Over mij als begeleider. Over mijn stijl. Over wat er verbeterd kan worden. Over waar ik aan wil werken. Over collega’s. Die me soms moeilijk benaderbaar vinden.

Ik vind het gesprek interessant. Leerzaam. Ik concentreer me. Denk diep na. Staar naar mijn navel. Praat. Vraag. Luister. Met behulp van mijn coach formuleer ik voornemens.

Weer buiten tol ik op mijn benen. Ik ga naar de vintage winkel, een paar straten verderop. En koop een rok, een blouse en een jurk. Zonder me schuldig te voelen.

Anekdotequiz

De leerlingen weten het zeker. Ik heb een sportvliegtuigje. Want jurken, nee, die zien ze me niet dragen. “U heeft van die sportieve kleding mevrouw. Jurken die gaat u nooit aandoen.” Ze zijn verbijsterd als ik ze vertel dat ik toch echt vijfhonderd vintage jurken bezit. En geen sportvliegtuigje.

Stappenplan

Het vijftienjarige Turkse meisje weet al helemaal hoe het zal gaan, de eerste keer seks. Eerst trouwen. Dan op huwelijksreis. Dan naar een hotel. Eten. Naar de kamer. Kussen. Dan duwt de man de vrouw om zodat ze op bed valt. Ze doen snel de kleren uit. Neuken en klaarkomen.

Voilà!

Compliment

“We bedoelen het niet slecht he mevrouw, maar toen we u als begeleider kregen dachten we dat u saai zou zijn. En baalden we dat we niet die andere, grappige begeleider hadden. Maar gaandeweg de week sloeg het om. En nu zijn we heel blij. We denken dat we anders wel lol hadden gehad maar niet zoveel hadden geleerd.”

Het blijft een twijfelachtig compliment.

Kindjes

“Weten jullie hoe de kindjes uit de mama komen?” “Ja juf, uit de poep.”

Hollands accent

De kleinste jongen van de klas. Blond en puistig. Populair. Voor hem, zegt hij, is het onmogelijk om een relatie met een Hollandse te hebben. Vanwege het lelijke accent. De klas is verbaasd. “Maar ja,” licht hij toe, “als je dan seks hebt en zij zegt telkens ‘asjemenou’ dan is dat toch niet opwindend?”

Kip

De kleinste van de tweedeklassers vertelt. Hij was aan het schieten. Met zijn vader. Op flessen. Achter de flessen waren struiken. Achter de struiken liepen kippen en ganzen. De jongen schoot een kip dood. Per ongeluk. En verstopte hem. Geholpen door zijn vader. Op de mesthoop.

Hij kijkt beteuterd. Zegt: “Ja, wat moet je doen als je een kip neerschiet?”

Wassen

De jongeren praten over seks. Maar een enkeling heeft ook werkelijk seks gehad. Het grootste deel van de groep is goed zenuwachtig voor de eerste keer. Ze maken een tien-stappen-plan. In het plan komt tweemaal “wassen” voor. Eenmaal voor de daad en eenmaal erna. Een jongen kijkt me fronsend aan. “Is het dan niet slecht voor je om zonder wassen seks te hebben?”

Ik vertel ze het verhaal van Napoleon. Dat die, als hij wist dat hij over een paar dagen terug van veldtocht zou komen, een boodschapper vooruit liet sturen naar Joséphine. In de brief stond: “Schatje, ik ben er zo. Was je alsjeblieft niet.”

Subversief

Ik leg uit. Het is een tactische samenwerkingsopdracht. De hele groep van 22 leerlingen moet over het koord geraken dat ik op zo’n anderhalve meter hoogte tussen twee bomen heb gespannen. Ze mogen het koord niet raken. Als de sleutelbos die over het koord gedrapeerd ligt valt, dan moet er iemand terug. En ze mogen alleen hun lichamen gebruiken. Niets anders.

“Mevrouw? Mogen we een tak gebruiken?” Een leerling verdwijnt. Even later komt hij met een enorme tak op sleeptouw terug naar de oefening. Een ander houdt met een klein takje het koord omlaag. “Ik raak het koord toch niet aan mevrouw?” “Kijk mevrouw!” roept een jongen, en loopt om de boom met het koord heen. “Mevrouw! Ik pak de sleutel vast. Dan kan hij niet vallen!” “Mevrouw ik pak de sleutel vast.” “Kijk mevrouw!” “We gaan de boom omzagen.” “Kan iemand een schaar gaan halen? Dan knippen we het koord door.” “Ik vond die tak een goed idee mevrouw.” “Mevrouw, kijk, ik pak de sleutel vast.” “Ik pak de sleutel vast mevrouw!” “Kan het koord niet lager mevrouw?” Twee jongens lopen om de boom heen. “Mevrouw, kunnen we geen andere oefening gaan doen?”

Muilen

Hij ziet eruit als een blonde John Travolta. Volgens zowel de jongens als meisjes van de groep is zijn naam synoniem met seks. Hij grijnst breed. Hij heeft een vriendinnetje.

Mijn collega vertelt over een meisje in haar groep dat zegt “muilvrees” te hebben. Ze durft niet met een jongen te tongzoenen. Telkens, als het bijna zover is, draait ze haar hoofd weg.

We komen er achter dat nou net John Travolta haar vriend is.

Tijdens een oefening zegt John Travolta dat de jongen nooit te snel moet gaan. Hij moet het meisje aanvoelen en geduld hebben.

Voilà.

Schrijfvaardigheid

We werken rond talenten. De godsdienstlerares doet mee. Een jongen vraagt aan haar of iemand van de groep goed is in schrijfvaardigheid. Hij houdt het kaartje met het talent omhoog. De lerares antwoordt dat ze het niet weet. Dat ze de groep nog niet zo goed kent. En dat ze nog niet heeft kunnen zien wie er een mooi geschrift heeft.

Angst

Een kleuterjuf in spe staat op het platform van de acht meter hoge evenwichtsbalk. Beveiligd. Zich vastklampend aan de paal. De zon schijnt. De kleuterjuf in spe huilt. De aanmoedigingen van haar klasgenoten helpen geen zier. Ze durft niet meer voor of achteruit. Of naar beneden.

Ik klim omhoog. Praat op haar in. Geef haar een hand.

De kleuterjuf in spe overwint haar angst en laat zich aan de beveiligingslijn zakken. Haar klas juicht. Zijzelf is slechts teleurgesteld.

Confrontatietocht

De opdracht is om je uitdaging te zoeken.

Ik lever voor drie dagen mijn gsm in. Ik drink geen alcohol. Ik lever mijn glucosemeter in. Ik ben drie dagen achtereen omringd door mensen. Ik begin met een grote blaar op mijn linker hiel aan een tweedaagse wandeltocht door de bossen. In de regen.

Ik had vast nog veel meer kunnen doen. Meer van mezelf kunnen eisen. En dat zonder moeite kunnen opbrengen. Omdat alles in het niet valt bij de grote leegte die sinds twee weken in me is.

Confrontatietocht

De rugzak is ingepakt. Ik heb hem nog niet getild. Mijn waterdichte wandelschoenen staan klaar. Ik heb er nog niet vaak op gewandeld. Ze zijn wat krap. Ik voorzie blaren. Ik gooi mijn cowboylaarzen in de achterbak van de auto.

Er wordt regen afgegeven. Ik verwissel de cowboylaarzen voor rubber laarzen. Pak mijn regenjas in. En mijn regenbroek. En het meriniowollen jack waarin mijn moeder het comfortabel warm had.

Confrontatietocht

De rugzak staat klaar. Ik kijk er met argusogen naar. Ik heb het niet op rugzakken. Binnen de kortste keren krijg ik, als ik ze draag, pijn aan mijn sleutelbeenderen. Het rugzakje met mijn plastic fototoestel kan ik niet langer dan zo’n twee uur hebben. Deze rugzak uit vervlogen tijden weegt zonder inhoud al heel wat. Ik hoop maar dat de buikriem mijn sleutelbeenderen zal ontlasten.

Gelukkig ben ik in het bezit van een lichtgewicht slaapzak. Zo een die ritselt bij elke beweging die je maakt. Ik prop hem in een compressiezak. Vervolgens ga ik op de compressiezak liggen om hem met aantrekkoorden kleiner te maken. Ik probeer het pakket in het slaapzakcompartiment van de rugzak te krijgen. Ik faal. Ik ga nogmaals op de compressiezak liggen. Snoer nog strakker. Herinner me gevloek en frustratie uit de vervlogen tijden. De zak past. En de rits sluit.

Ik til de rugzak op. Vind hem zwaar. Morgen laad ik de rest van mijn spullen wel in. Voor vandaag is het genoeg.

Aandacht

Ik luister naar jongeren die praten over tittyrubben. Hoor dat ze bang zijn voor biseksualiteit omdat als je partner biseksueel is je dubbel zoveel kans loopt bedrogen te worden. In een tien stappenplan van eerste kus naar eerste keer seks, dat aan de klas voorgedragen wordt, staat op plaats acht voorspel, op negen orale seks en op tien anale seks.

Ik zie niet dat ik de dop niet terug op de whiteboard-pen heb gedaan. En dat mijn spijkerbroek vol blauwe vlekken zit.

Later, thuis, vind ik blauwe plekken op mijn bovenbeen.

Bellem

Op Mariahove ruikt het Katholiek. Een geur die me terug smijt in mijn jeugd. Mijn kamer heeft een ledikant met sprei, een smalle kast, een tafel, een wasbak, een stoel, een radiator, een kruisbeeld en een leeslampje zonder schakelaar en bijgevolg zonder licht. Ik waan me voor een tel een zuster.

 

Water

We stappen de barakken waar de vorming doorgaat binnen. Het is er koud. En het ruikt muf. Een loensende man heet ons welkom. Hij wijst ons de lokalen. Die koud zijn. En muf. Hij zegt dat we het water niet mogen drinken. Ik vraag waar er dan wel drinkwater is. Dat moet ik maar gaan kopen, zegt hij. In de stad.

 

Op het veld

Serieuze zaken

Twintig achttienjarigen. Chiro-leiders. We hebben het over pestgedrag. Ik vraag ze wat ze doen als ze merken dat er onder hun Chiro-kindjes gepest wordt. Een jongen kijkt op. Zegt: “Klappen, hé?” Ik zeg: “Natuurlijk, erbovenop slaan is het best.” Ik zie geshockeerde gezichten. Ongeloof. Dan daagt het. “Nee nee nee,” zegt een meisje snel. “Praten! Het Vlaamse klappen. Niet het Nederlandse.” Ik lach. Zij ook. Al is het aarzelend.

Vies

Geen bh dragen is vies. Schaamhaar is vies. Okselhaar is ondenkbaar vies. Je intieme delen was en irrigeer je met zeepvrije zeep. Om niet vies te zijn. Geen parfum gebruiken is vies. Geen deo gebruiken is ondenkbaar vies. Een condoom is vies. Glijmiddel nog viezer. Schaamlippen horen onzichtbaar te zijn. Ik maak me zorgen over de jongeren van vandaag.

Borsten

Ze kijken elkaar verbaasd aan. Waar borsten voor zijn? Wat is dat nou voor vraag? De groep van 26 voornamelijk Turkse zestienjarige meisjes zit in een cirkel in het klaslokaal. Praten over seksualiteit, liefde en relaties vinden ze maar vreemd. “Borsten zijn voor de baby,” zegt een moedig meisje. “Voor de melk.” Ik zeg dat ik geen kinderen heb en vraag ze of mijn borsten er dan voor niets zijn. “Dan kunt u misschien andere baby’s drinken geven,” komt het uit de klas. Ik zie knikkende gezichten.

Of borsten voor nog meer goed zouden kunnen zijn, vraag ik. “Voor de mannen. Mannen vinden borsten leuk.” Ik beaam dat veel mannen borsten leuk vinden. “Kunnen jullie nog iets anders verzinnen?” hou ik vol. “Om lingerie te kunnen dragen.” “Ja, lingerie dragen is leuk, maar maar maar… echt niets anders?” Ze weten niet waar ik naartoe wil. Als ik zeg dat het voor vrouwen fijn kan zijn als hun borsten aangeraakt worden tijdens het voorspel of de seks vraagt een meisje zachtjes: “Wat is voorspel?”

Fritzl

In het Fritzlhuisje slapen we niet in de kelder maar op de zolder. Of in een bedstee van zo’n 1,75m lengte met gordijntjes ervoor. Onderaan de trap en in de keuken. We zijn dit keer met vier begeleiders. Op het menu staan vijf dagen hard werk, geen privacy, maar wel veel creativiteit, uitdaging en voldoening.

Ik zet mijn verstand op nul, drink nog een kopje van de allerlekkerste espresso van het land, en maak me klaar om in de auto te stappen en naar Brugge te rijden voor een uitgebreide CreJa-stage.

Het orgasme van de vrouw

De pubers zijn op dreef. Twaalf jongens. Ze praten over de verschillen tussen porno en het echte leven. Als we het over de geluiden van porno-actrices hebben zeggen ze dat die actrices hun orgasmes faken. Ik vraag of dat in het echte leven ook gebeurt. Ze denken van wel. En dat de vrouw een orgasme faket omdat ze geen zin meer heeft. Omdat ze wil dat de man snel klaarkomt en de vrijpartij is afgelopen. Ik ben benieuwd of ze dat oké vinden. “Nee,” zeggen ze. “Het is beter van niet.” Ik vraag wat er dan wel fijn zou zijn. “Dat de vrouw niets zegt en je gewoon door kunt gaan.” De hele groep lacht hysterisch.

Verlies

Hij is een kop kleiner dan de rest van de klas. En zegt weinig. Opeens vertelt hij dat zijn vriend is overleden. Tijdens een ongeval. Nog maar een maand geleden. Op de vraag: “Wat deed dat met je?” antwoordt hij met: “Ik bleef thuis.”

Overwinning

“Luister naar je lichaam en volg de beweging die daaruit voortkomt,” zegt ze. Er is geen muziek. Wel andere mensen. Die dat kunnen. En die wowsie bewegingen maken. Mijn lichaam geeft me geen instructies tot wowsie bewegingen. Mijn lichaam doet helemaal niets. Behalve ervoor zorgen dat ik me oncomfortabel bewust ben van elke cel. Elke cel die niet wil bewegen. Dus beweeg ik niet.

“Loop in rechte lijnen door de ruimte,” zegt hij. “Varieer in snelheid. Varieer in hoogte. Spring. Rol. Schuif alsof je schaatst. Vind een partner. Spiegel hem. Laat je spiegelen.” Ik doe het allemaal. Tot de eindopdracht. Waarbij twee of drie mensen gevraagd worden om een combinatie van alle geleerde ingrediënten op muziek voor te doen voor de groep. Ik wil liever niet. De anderen willen nog liever niet. Voor ik het weet beweeg ik solo voor de groep. En laat me inspireren door de ruimte.

Boks!

Ik ben zuinig in lichamelijk contact. Ik verafschuw agressie. En ik vind het moeilijk me binnen een groep volledig over te geven.

Ik sla tegen een boksbal tot mijn knokkels gekneusd zijn. Ik trap mijn wreven rood. Ik ram een collega in zijn buik. En vraag of ik nog eens mag.

Tristesse

Een jongen loopt op me af. Hij ziet er triest uit. En een beetje raar. Even denk ik dat hij een lippenstiftzoen op mijn wang wil komen geven. Hij kijkt me vragend aan. Ik kijk terug. Hij vraagt of het goed is zo. Ik vraag hem wat er goed moet zijn. “Zie ik eruit als een meisje?” zegt hij. Dan begint het bij mij te dagen. Hij was het onderwerp van de opdracht  jongens in meisjes te veranderen en meisjes in jongens, tijdens de “Een Tegen Allen.” Hij ziet er helemaal niet uit als een meisje. Ik zeg dat het goed is. Hij vraagt me met een trieste blik om een doekje. Om de schmink van zijn gezicht te krijgen.

Op weg naar mijn auto zie ik een meisje uit mijn groep met een oogpotloodbaard. Hij staat haar goed.

Persoonlijke bubbel

Ik loop naar boven in “De Schildknaap.” De moed zakt me in de schoenen. De slaapruimte is verdeeld in drie kamers. Kamers zonder deuren. Piepklein en onder een puntdak. Aan weerszijden van een middenpad dat alle kamers verbindt zie ik rijen matrassen. Drie per kant. Zes per kamer. Zodat je gegarandeerd naast iemand slaapt. En als je pech hebt naast twee iemanden. Ik leg mijn slaapspullen op het matras in de verste hoek.

Ik val in slaap naast een leeg matras. Ik word wakker naast benen in een slaapzak. De politieman die aan de benen vast zit is gelukkig met zijn hoofd naar de andere kant in bed gesprongen.

Prestige

De jongen naast me staart strak voor zich uit. Zijn hoofd wordt rood. En roder. Zweetdruppeltjes verschijnen op zijn voorhoofd. Hij mompelt: “Maar jongens…” Ik doe alsof ik de pijn in mijn bovenbenen niet voel. De jongen begint te trillen. Ik druk mijn rug iets steviger tegen de muur, adem door mijn pijn heen en glimlach. Ik bid dat de jongen snel opgeeft. Blijf ademen en glimlachen. De jongen vloekt zacht en zakt een stuk door zijn bovenbenen. “Yes! Yessss!” denk ik. Terwijl ik blijf glimlachen. De jongen veert terug naar zitpositie. Ik vloek inwendig. De jongen valt om.

Ik geef de jongen de fiche van Eén tegen allen waarop staat dat hij van een begeleider moet winnen met muurzitten. “Leg maar in de bak voor voltooide opdrachten.”

Geld

Na het laatste middagmaal doen we een stilte-quiz. De tafel die het eerst geluid maakt veegt de refter. De meisjes die de quiz gewonnen hebben – en dus mogen bezemen – morren. Ze hebben al moeten betalen om de vorming te kunnen volgen. Nu moeten ze nog kuisen ook. Het is verschrikkelijk. Ze willen hun geld terug.

Een van de meisjes heeft verdraaid lange wimpers. Het blijken nepwimpers te zijn. Niet zo mooi als de wimper-extensions die ze vroeger had, maar die waren ook wel duur en bleven maar zo’n maand tot 6 weken zitten. Op de vraag hoeveel ze voor haar extensions betaalde antwoordde ze zonder blikken of blozen: “200 Euro.”

Blokhut

Ik slaap niet graag in een slaapzak. Dus sjok ik met dekbed, extra deken en eigen kussen door de modder van de bossen van Westmalle. In de blokhut zijn twee slaapzalen met elk veertien bedden. Bijna allemaal stapelbedden. En dan ook nog eens per twee aaneen geschoven. Zodat je gegarandeerd naast iemand slaapt. Iemand die je hoogst waarschijnlijk niet eens kent. Een van die scouts in korte broek die het opleidingsweekend mee volgen. Of de politieman die zo hard om zijn eigen grappen lacht.

Het ruikt muf in de slaapzalen. Gebruikt. Ik denk aan hoe het de volgende ochtend zal ruiken. Ik maak mijn bed op in de verste hoek. Op het bovenste bed. Wil geen vreemd lichaam boven me. Ik leg mijn oordopjes klaar naast mijn kussen.

Die nacht slaap ik als een marmot.

Gemiste kans

We lopen door het bos. De jongeren krijgen een rekstok-stellage in het vizier en hangen binnen de kortste keren te bengelen aan de stangen. Ik wil ook. Maar draag een jurk. Met niets eronder.

Gesloopt

Op het eind van de werkweek.

Geef ze een fietsband

En ze willen er met z’n allen in.

Spoor

Alweer heb ik mijn touw aan een boom laten hangen. Samen met een binnenband van een fiets. Ik ben er namelijk achter gekomen dat je het touw goed strak tussen twee bomen kunt spannen als je een fietsband aan een van de uiteindes vast maakt en dat als aansjorlus gebruikt. Maar ja. Mijn splinternieuwe touw-en-fietsband-constructie hangt dus nog tussen twee bomen op domein Roosendael. Mijn andere touwen weer op andere locaties. Nog even en ik ben als een uit de kluiten gewassen Klein Duimpje via een touwenspoor te lokaliseren.

Jong en inhalig

Hij is 17 jaar oud en vindt rijk worden het belangrijkst in het leven. Als je geld hebt heb je alles, volgens hem. En als je het niet hebt kun je het kopen. Je legt de lat gewoon steeds hoger en koopt steeds duurdere auto’s. Bijvoorbeeld.

Bij een volgende opdracht wordt hij keihard door zijn klasgenoten genaaid.

Limbo

Ik span een koord op 1,60 meter hoogte tussen twee bomen. De groep veertienjarigen kijkt toe. “Gaan we limbodansen mevrouw?” “We gaan een tactische samenwerkingsopdracht doen,” antwoord ik. “Limbodansen?” hoor ik naast me. “Is limbodansen samenwerken?” vraag ik. Een jongere zegt van niet. Een paar anderen scanderen “Limbodansen! Limbodansen! Limbodansen!” We gaan niet limbodansen. En de tactische samenwerkingsopdracht mislukt.

Tafelmomentje

Door een goed uitgeruste keuken loopt een muis. Hij volgt zijn neus en vindt een muizenval met daarin een aantrekkelijk geurend en ogend stuk kaas. Net als hij een hap wil nemen klinkt een schelle stem: “Niet doen muis! Dat is gevaarlijk!” De muis kijkt geschrokken op en ziet een sprinkhaan op zich af komen. “Kaas is van melk gemaakt en melk is niet bedoeld voor volwassen dieren. Melk is voor kalfjes. En misschien wel voor kleine muisjes. Maar niet voor zo’n grote muis als jij.”

De muis tippelt naar een zak graan, waarachter een kat ligt te slapen. Juist als hij een graankorrel op wil peuzelen schreeuwt de sprinkhaan: “Niet doen muis! Dat is gevaarlijk! Het meeste graan is tegenwoordig genetisch gemodificeerd. Als je het eet krijg je gegarandeerd de meest enge ziektes!”

De kat is wakker geworden van het geschreeuw van de sprinkhaan, staat voorzichtig op en spant zijn spieren om op de muis te springen. “Niet doen poes!” gilt de sprinkhaan. “Deze muis zit gegarandeerd vol ziektes en giftige stoffen. Als je zou weten wat hij allemaal van plan was te eten zou je wel drie keer nadenken voordat je hem de kop af beet.”

De kat en de muis kijken elkaar aan. De muis rent naar de frituurpan en zet hem aan. De kat pakt vliegensvlug de sprinkhaan in zijn bek en laat hem in het kokende vet vallen. Even later doen de kat en de muis zich tegoed aan knapperig gefrituurde sprinkhaan.

“Ik ben blij dat ik dankzij de sprinkhaan vandaag nog een gezonde hap binnen krijg,” zegt de muis. De kat likt zijn snorharen af en laat een boertje.

Slik

De stoelen staan in een cirkel. Ik zie zeventien mensen waarvan er een mijn vriendin is. De rest ken ik niet. Samen met mijn vriendin ben ik Zeeuws Vlaams. De anderen zijn Vlaams. Samen met mijn vriendin ben ik vijfenveertig plus. De anderen zijn dertig min. Mijn vriendin geeft de vorming. Ik volg ze.

Er wordt gevraagd om op twee verschillende papiertjes een korte anekdote te schrijven die iets over jezelf zegt, de papiertjes op te vouwen en in het midden van de kring te leggen. Vervolgens rapen we om de beurt een papiertje op, lezen hardop wat erop staat en geven het papiertje aan degene waarvan de voorlezer denkt dat de anekdote afkomstig is. Degene die het papiertje ontvangt dient niet te laten blijken of de anekdote daadwerkelijk bij hem hoort. Ik denk na over wat te schrijven. Ik besluit het denken te laten en gewoon de eerste twee dingen op te schrijven die in me opkomen.

We lezen, peinzen en koppelen. Er wordt gevraagd of iemand de correcte anekdote heeft ontvangen. Als daarna – onverwachts – wordt gestart met het doorlopen van de anekdotes en de auteurs gevraagd wordt de hand op te steken, slik ik even. Bij “Vanochtend vergat ik wederom mijn onderbroek aan te trekken” steek ik mijn hand op.

Treffen

Ik ben geen groepsmens. De afgelopen drie dagen was ik van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat onderdeel van een groep. En deed met die groep ook nog eens groepsdingen. Bijna non-stop.

Ik ben iemand die redelijk wat persoonlijke ruimte nodig heeft. Drie dagen lang moest ik anderen in mijn ruimte tolereren.

Drie dagen lang heb ik me overgegeven. Heb ik me verbaasd. Heb ik geluisterd. En gepraat. Was ik emotioneel. Voelde ik mee met anderen. Werd ik met mezelf geconfronteerd. Heb ik enorm geleerd. Voelde ik me slecht. En goed. En was ik kapot.

Toen ik vanavond thuis kwam parkeerde ik mijn auto in de schuur en klom, alsof het niets was, acht keer via spreid-op naar boven.

In mijn huisje geniet ik van de energie die nog door mijn lichaam stroomt. Die drie dagen waren het eerste deel van de opleiding voor het nieuwe werk dat ik freelance ga doen. Hoeveel beter kun je het nog treffen?